Bir hafta önce yaşadığımız depremin etkisini üzerimizden hala atamamışken bu yazıyı yazmayı kendime görev olarak gördüğümü söyleyerek başlamak istiyorum yazıma...
Hangimiz hevesle seçerek oturduğumuz binaların depreme dayanıklımı dayanıksız mı olduğunu biliyoruz ? Hangimiz bin bir emekle kazandığımız paranın bize mezar olabileciğini düşündük ?
Aslında çok da zor değil depreme dayanıklı binalar yapmak peki nedir dikkat edilmesi gerekenler
Yapılar yapılırken ''Radye Temel '' dediğimiz temeller üzerine kurulmalıdır, Radye temel; Binadan gelen yüklerin zemine yüzeysel biçimde yayılmasını sağlayan temel çeşitidir.
Özellikle ülkemizde yüksek katlı yapılar son yıllarda fazlasıyla arttı ve yaşadığımız büyük depremin sonucunda maalesef ki radye temelin ülkemizde toki evleri haricinde kullanılan bir temel çeşiti olmadığını öğrenmiş olduk...
TOKİ EVLERİ NEDEN YIKILMADI
Toki'nin asıl farkı tünel kalıp yöntemi. Bu yöntemde perde betonlarla desteklenen duvarlar,deprem gibi yanal yükleri karşılayıp zemine aktarıyor. Özellikle yüksek binalarda bu çok önemli çünkü bir sarsıntı anında yüksek binaların eğilme , yana yatma ihtimali daha yüksek. Bu yükler zemine aktarıldığında,binanın karşılaşmış olduğu güç tüm alana yayıldığı için sarsıntı hafifletilmiş oluyor.
PERDE DUVAR NEDİR ?
Perde duvarlar, plandaki kalınlıkları boylarına göre oldukça büyük olan düşey taşıyıcı elemanlar olup görevleri döşemelerden ve kirişlerden aldıkları yatay ve düşey yükleri zemine aktarmak ve özellikle deprem ve rüzgar gibi yanal yükler etkisinde yapıların yatay ötelenmesini sınırlamaktır. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’nde perdeler planda uzun kenarlarının kalınlıklarına oranı en az 6 olan düşey taşıyıcı sistem elemanları olarak adlandırılmaktadır.
Perdelerin ana görevi yatay yükleri taşımak ve yapının yatay ötelenmesini sınırlandırmaktır. Perdeler görece fazla olan yanal rijitliğiyle depremden kaynaklanan moment ve kesme kuvvetleri karşılamada ve kat ötelenmelerini kontrol altında tutmada etkilidir. Perde duvarlar deprem tasarımında çok önemli kriterler olup yapıda rijitlik, dayanım ve süneklik açısından etkin elemanlardır.
Rijitlik Nedir?
Bir malzemenin göreceli sertliğine rijitlik adı verilir. bir yük altında bükülmeye, gerilmeye, veya deformasyona dayanmasına izin veren göreceli sertliktir.
Perde Duvarların Düzenlenmesinde Önemli Hususlar
Perde duvarlar yeterli burulma rijitliğinin sağlanması için yapının çevresine dağıtılmalıdır.
Plan içerisinde döşeme yüklerinin büyük kısmını taşıyacak şekilde düzenlenmeleri gerekir.
Çok katlı yapılarda deprem etkisine karşı oluşturulacak rijitlik birkaç perdede yoğunlaştırılmamalıdır. Bunun en büyük zararı o perdelerin aynı doğrultudaki temel noktasında oluşturacağı gerilmelerdir.
Belki de en önemli hususlardan biri perdelerin her iki doğrultuda yerleştirilmesidir. Çünkü depremin, yapının hangi yönünden etkiyeceği önceden bilinmez.
UYGUN OLAN PERDE YERLEŞİMİ
Yaşadığımız bu afet umarım ülkemizde ki müteahhitlere , mühendislere ve biz mimarlara büyük bir ders olur...
Tekrardan Türk Milletinin Başısağolsun....